اتصال ریلی چابهار؛ کلید توسعه حملونقل ترکیبی شرق کشور
مقدمه
بندر چابهار، تنها بندر اقیانوسی ایران، در حال تبدیل شدن به یکی از مهمترین گرههای ترانزیتی منطقه است.
در سالهای اخیر، پروژه اتصال ریلی چابهار به شبکه سراسری، بهویژه محور چابهار–زاهدان–مشهد، به عنوان یک طرح ملی استراتژیک شناخته شده است.
این اتصال نهتنها مسیر تجارت شرق ایران را متحول میکند بلکه فرصتهای جدیدی برای شرکتهای حملونقل از جمله سرحد بار چابهار فراهم میسازد تا در زنجیره تأمین بینالمللی نقش مؤثری ایفا کنند.
اهمیت اتصال ریلی برای توسعه لجستیک منطقه
یکی از بزرگترین مزایای اتصال ریلی، کاهش چشمگیر هزینه و زمان حملونقل است. مسیر چابهار به زاهدان حدود ۶۳۰ کیلومتر طول دارد و با بهرهبرداری کامل از آن، زمان انتقال بار از بنادر جنوبی به شمال شرق کشور تا ۴۰٪ کاهش مییابد.
این موضوع بهویژه برای کالاهای صادراتی نظیر سیمان، فولاد، مواد معدنی و محصولات کشاورزی اهمیت بالایی دارد.
شرکتهایی مانند سرحد بار میتوانند با استفاده از حمل ترکیبی (جاده + ریل) هزینههای لجستیکی مشتریان را کاهش داده و در رقابت با سایر مسیرهای ترانزیتی مانند بندرعباس، عملکرد بهتری ارائه دهند.
حملونقل ترکیبی؛ آیندهای هوشمند برای شرق ایران
حملونقل ترکیبی (Multimodal Transport) یعنی استفاده از چند روش حملونقل برای رساندن بار از مبدا تا مقصد، بهگونهای که هماهنگی کامل بین هر بخش وجود داشته باشد.
برای چابهار، ترکیب حمل دریایی، ریلی و جادهای بهترین گزینه ممکن است.
در این مدل:
۱٫ کشتیها بار را از کشورهای آسیای جنوبی و آفریقا به بندر چابهار میآورند.
۲٫ قطارها محمولهها را به شهرهای داخلی منتقل میکنند.
۳٫ کامیونهای سرحد بار چابهار توزیع نهایی را در سطح کشور برعهده میگیرند.
این مدل باعث میشود تا فرآیند تحویل کالا سریعتر، ایمنتر و با ریسک کمتر انجام شود.
چابهار؛ دروازه جدید تجارت با آسیای مرکزی
یکی از اهداف اصلی توسعه خط ریلی چابهار، ایجاد دسترسی مستقیم ایران به کشورهای آسیای مرکزی است.
با تکمیل مسیر چابهار–میلک–هرات، این بندر به شاهراه جدیدی میان اقیانوس هند و افغانستان تبدیل میشود. از آنجا، کالاها میتوانند از طریق شبکه ریلی افغانستان و ازبکستان به سایر کشورهای منطقه صادر شوند.
برای سرحد بار چابهار، این یعنی ورود به بازارهای تازه، افزایش حجم ترانزیت بینالمللی و جذب بارهای صادراتی از مبادی جدید.
نقش سرحد بار چابهار در حملونقل ریلی
شرکت سرحد بار میتواند در این تحول بزرگ نقش محوری داشته باشد.
برخی از اقدامات کلیدی در این زمینه عبارتاند از:
• سرمایهگذاری در واگنهای استاندارد بینالمللی؛
• ایجاد پایانههای لجستیکی مشترک در کنار ایستگاههای ریلی چابهار و زاهدان؛
• استفاده از سامانههای دیجیتال ردیابی بار؛
• آموزش نیروهای متخصص در زمینه حملونقل ترکیبی و ریلی.
با این اقدامات، سرحد بار نهتنها حمل داخلی بلکه ترانزیت بینالمللی را نیز تحت پوشش قرار میدهد و به برند پیشرو لجستیک جنوب شرق کشور تبدیل میشود.
مزایای اقتصادی و ملی پروژه ریلی چابهار
اتصال ریلی چابهار به شبکه سراسری، مزایای متعددی دارد:
۱٫ کاهش هزینه حملونقل کالاهای ترانزیتی تا ۳۰٪
۲٫ افزایش صادرات غیرنفتی ایران به آسیای مرکزی و افغانستان
۳٫ کاهش ترافیک جادهای و صرفهجویی در مصرف سوخت
۴٫ ایجاد فرصتهای شغلی جدید در منطقه محروم سیستان و بلوچستان
۵٫ افزایش ظرفیت بندر چابهار به عنوان قطب لجستیکی اقیانوس هند
جمعبندی
پروژه اتصال ریلی چابهار، تنها یک مسیر حملونقل نیست؛ بلکه یک مسیر توسعه پایدار ملی است.
با بهرهبرداری از این خط، شرق کشور از انزوا خارج شده و به مرکز تجارت بینالمللی تبدیل میشود.
شرکتهایی مانند سرحد بار چابهار با نگاه آیندهنگر و سرمایهگذاری در حملونقل ترکیبی میتوانند از نخستین پیشگامان این تحول بزرگ باشند.
در نهایت، راهآهن چابهار نهفقط یک خط ریلی، بلکه پلی است میان دریا، اقتصاد و آیندهای روشن برای ایران.
