زنجیره سبز ساحلی؛ اقدامات محیط زیستی در اسکله چابهار برای حملونقل پایدار
مقدمه
در دهه اخیر، مفهوم «لجستیک سبز» به یکی از ارکان اصلی صنعت حملونقل جهانی تبدیل شده است.
با توجه به اهمیت زیستمحیطی بنادر و تأثیر مستقیم فعالیتهای بندری بر اکوسیستم دریایی، ایجاد زیرساختهای پایدار و سبز در بنادر ایران، بهویژه بندر چابهار، به یک ضرورت ملی بدل شده است.
شرکت سرحد بار چابهار به عنوان یکی از فعالترین مجموعههای حملونقل منطقهای، میتواند با اجرای پروژههای محیطزیستی و توسعهی زنجیره سبز، همزمان بهرهوری خود را افزایش داده و نقش مؤثری در حفاظت از محیط زیست ایفا کند.
لزوم حرکت به سوی حملونقل سبز
فعالیتهای بندری، تخلیه و بارگیری کشتیها، تردد ماشینآلات سنگین و استفاده از سوختهای فسیلی، همگی باعث انتشار گازهای گلخانهای و آلودگیهای هوا و آب میشوند.
در چنین شرایطی، حرکت به سمت «زنجیره سبز ساحلی» نهتنها اقدامی مسئولانه بلکه یک مزیت رقابتی محسوب میشود.
چابهار، با موقعیت منحصربهفرد خود در سواحل مکران، میتواند الگویی برای بنادر دیگر ایران در اجرای سیاستهای حملونقل سبز باشد. بهکارگیری فناوریهای نوین و آموزش کارکنان بندری گام نخست در این مسیر است.
نقش فناوری در پایداری زیستمحیطی
فناوریهای نو میتوانند در کاهش اثرات منفی زیستمحیطی نقش چشمگیری داشته باشند.
برخی از مهمترین فناوریهایی که سرحد بار میتواند بهکار گیرد عبارتاند از:
۱٫ استفاده از ماشینآلات هیبریدی یا برقی برای کاهش آلایندگی هوا.
۲٫ بهکارگیری حسگرهای هوشمند برای نظارت بر مصرف سوخت و بهینهسازی مسیر کامیونها.
۳٫ مدیریت دیجیتال ناوگان برای کاهش ترددهای غیرضروری و افزایش بهرهوری.
۴٫ استفاده از نرمافزارهای هوشمند پایش آلودگی دریایی در محدوده اسکلهها.
مدیریت پسماند بندری و بازیافت
یکی از چالشهای بزرگ در بنادر، پسماندهای ناشی از بارگیری، بستهبندی و فعالیتهای کارگاهی است.
با اجرای سیستم تفکیک و بازیافت پسماندها، میتوان حجم زبالههای دفنی را تا ۶۰٪ کاهش داد.
همچنین، ضایعات فلزی و پلاستیکی ناشی از فعالیتهای بندری قابلیت فروش و استفاده مجدد دارند و میتوانند به یک منبع درآمد جانبی برای شرکتهای بندری از جمله سرحد بار تبدیل شوند.
همکاری با جوامع محلی در مسیر توسعه سبز
پایداری زیستمحیطی بدون مشارکت مردم محلی ممکن نیست. در چابهار، همکاری با صیادان، کسبوکارهای محلی و انجمنهای محیطزیستی میتواند به ایجاد یک زنجیره پایدار کمک کند.
بهعنوان مثال، برنامههایی مانند «پاکسازی سواحل توسط داوطلبان»، «استفاده از سوختهای زیستی تولیدشده در منطقه»، یا «کاهش مصرف پلاستیک در بنادر» میتواند با حمایت اجتماعی اجرا شود.
اقتصاد سبز؛ سود دوگانه برای بندر و محیط زیست
برخلاف تصور رایج، اجرای پروژههای سبز الزاماً هزینهزا نیستند. در بسیاری از موارد، منجر به صرفهجویی قابل توجه در هزینهها میشوند.
بهطور مثال:
• کاهش مصرف سوخت در ناوگان به معنای افزایش سود عملیاتی است.
• استفاده از انرژی خورشیدی برای روشنایی اسکلهها باعث کاهش هزینه برق تا ۴۰٪ میشود.
• برندینگ سبز بندر چابهار میتواند جذب سرمایهگذاران خارجی را تسهیل کند.
جمعبندی
حرکت به سوی حملونقل سبز و پایدار، ضرورتی اجتنابناپذیر برای آینده بنادر ایران است.
بندر چابهار، با همکاری شرکتهایی مانند سرحد بار چابهار، میتواند پیشگام این تحول شود.
ایجاد زیرساختهای سبز، استفاده از فناوریهای نوین و تقویت فرهنگ محیطزیستی در میان کارکنان، گامی مؤثر در جهت تحقق اهداف توسعه پایدار و حفظ اکوسیستم خلیج مکران خواهد بود.
در نهایت، لجستیک سبز تنها یک شعار نیست؛ بلکه مسیری است به سوی بهرهوری اقتصادی همراه با مسئولیت اجتماعی.
