مقدمه
در سالهای اخیر، بندر چابهار به یکی از کلیدیترین نقاط استراتژیک منطقه در حوزه حملونقل و ترانزیت بینالمللی تبدیل شده است.
این بندر بهعنوان تنها بندر اقیانوسی ایران، پلی حیاتی بین اقیانوس هند، آسیای میانه و قفقاز به شمار میرود.
با توسعه زیرساختهای بندری، ریلی و جادهای در این منطقه، شرکتهایی مانند سرحدبار چابهار نقشی مهم در تحقق کریدور شرق ایفا میکنند؛ کریدوری که میتواند مسیر تجارت هند، ایران، افغانستان و آسیای مرکزی را به شکلی پایدار و اقتصادی به هم پیوند دهد.
چرا کریدور شرق اهمیت دارد؟
جهان امروز بهسمت شبکههای ترانزیتی چندوجهی در حرکت است و کشورهایی که بتوانند نقش حلقه واسط را ایفا کنند، جایگاه اقتصادی و سیاسی ویژهای بهدست میآورند.
کریدور شرق که از چابهار تا زاهدان و سپس به آسیای مرکزی امتداد دارد، با اتصال به مسیرهای شمال–جنوب، ایران را به محور ترانزیتی جدیدی در منطقه تبدیل میکند.
این مسیر نهتنها دسترسی هند به افغانستان و آسیای میانه را آسان میسازد، بلکه وابستگی به مسیرهای پاکستان را کاهش میدهد.
نقش چابهار در تجارت بینالمللی
چابهار بهدلیل موقعیت جغرافیایی ممتازش، نزدیکترین نقطه دسترسی کشورهای محصور در خشکی مانند افغانستان، ترکمنستان و ازبکستان به آبهای آزاد است.
با تکمیل راهآهن چابهار–زاهدان و اتصال آن به شبکه سراسری، این بندر میتواند به هاب اصلی صادرات و واردات کالاهای آسیای مرکزی تبدیل شود.
شرکتهای حملونقل مانند سرحدبار با استفاده از این ظرفیت، قادر خواهند بود ترانزیت ترکیبی (دریایی، ریلی و جادهای) را بهصورت یکپارچه مدیریت کنند.
نقش سرحدبار چابهار در فعالسازی این مسیر
سرحدبار بهعنوان یکی از شرکتهای پیشرو در زمینه حملونقل چندوجهی، میتواند با ارائه خدماتی همچون:
• مدیریت ناوگان بینالمللی
• ردیابی هوشمند بارها
• بیمه و گمرک یکپارچه
• هماهنگی بین بنادر و گمرکات
به توسعه عملیاتی این کریدور کمک کند.
استفاده از فناوریهای هوشمند در ردیابی بار، زمانبندی ورود و خروج کامیونها، و مدیریت بارگیری در بنادر، زمان توقف کالاها را تا ۳۰ درصد کاهش میدهد و باعث افزایش بهرهوری ناوگان میشود.
چالشها و فرصتها در مسیر توسعه کریدور شرق
اگرچه زیرساختهای چابهار در حال توسعه هستند، اما سرمایهگذاری بیشتر در حوزه ریلی و ترمینالهای بار برای رقابت با بنادر بینالمللی ضروری است.
از سوی دیگر، همکاری ایران با کشورهای همسایه و ایجاد تعرفههای ترجیحی و توافقنامههای حملونقل چندجانبه میتواند زمینه را برای رشد سریعتر ترانزیت فراهم کند.
در این میان، شرکتهای داخلی مثل سرحدبار با اجرای پروژههای آزمایشی ترانزیت و استفاده از ناوگان مجهز، میتوانند نقش واسطه بین دولت و بخش خصوصی را در این توسعه ایفا کنند.
مزایای اقتصادی کریدور شرق برای ایران
۱٫ افزایش درآمد ارزی از مسیر ترانزیت کالاهای بینالمللی
۲٫ کاهش هزینه حملونقل منطقهای برای شرکتهای داخلی و خارجی
۳٫ اشتغالزایی در مناطق شرقی کشور بهویژه سیستان و بلوچستان
۴٫ افزایش قدرت ژئواکونومیک ایران در منطقه
چابهار میتواند همان نقشی را ایفا کند که سنگاپور برای آسیای جنوبشرقی دارد؛ دروازهای برای تجارت و لجستیک بینالمللی.
جمعبندی
کریدور شرق، فرصتی تاریخی برای ایران است تا جایگاه خود را در نقشه تجارت جهانی تثبیت کند.
بندر چابهار با کمک شرکتهای هوشمند و آیندهنگری مانند سرحدبار چابهار میتواند نهتنها به دروازه صادرات و واردات کشور تبدیل شود، بلکه مسیری برای توسعه پایدار شرق ایران و ارتباط مؤثر با هند، افغانستان و آسیای میانه باشد.
این مسیر، نه فقط یک جاده یا بندر، بلکه نمادی از پیوند شرق و غرب، و آغاز فصلی تازه در تجارت جهانی ایران است
